Da Holanda até a Antártica
Passando por Santo Antônio de Lisboa

Casal holandes pode conferir o patrimônio e a cultura locais.

Onde encontrar no Brasil as marcas da cultura luso-açoriana? O empresário Pieter Bos, 61 anos, dono de uma marina e camping na cidade holandesa de Lauwersoog, fez essa pergunta ao deixar o país e se aventurar até a Antártica a bordo do veleiro JOB, atravessando quase todo o Atlântico. Ele encontrou a resposta num guia de viagens: Santo Antônio de Lisboa, no município de Florianópolis, Estado de Santa Catarina.

Foi assim que ele e a esposa Tyne Bos, 60, lançaram âncora na semana passada em frente à igreja de Santo Antônio de Lisboa, onde acontecia a Festa do Divino Espírito Santo. Com a assistência de Ben Kraijnbrink, holandês que mora em Sambaqui, e de Nildomar Freire (Nildão), o casal pode providenciar o conserto da hélice da embarcação e conhecer um pouco da cultura local. Durante uma rodada de café no Gambarzeira, contaram um pouco da aventura.

Antes de se aposentar, o empresário construiu o veleiro JOB, com 10 toneladas, munido de todos os equipamentos de navegação conhecidos. Em junho de 2008 ele deixou o norte da Holanda, onde reside, e foi a Portugal, deixando a embarcação e retornando. “Não sou construtor naval, faço apenas como passatempo”, explicou, tendo construído quatro veleiros.

No início desse ano ele voltou a Portugal e retomou o projeto da viagem a Antártica. Passou pelas ilhas Madeira e Canárias, Cabo Verde e seguiu no rumo de Fernando de Noronha. No dia 1º de junho último, quando seguia para o Brasil e olhava a imensidão do Oceano Atlântico, pensou: “Se algum avião cair por aqui não sobra ninguém”. Ao chegar em terra soube que por onde passara caíra um avião da Air France.

O empresário holandês aposentado guardou boas lembranças de Abrolhos, Salvador, Angra dos Reis, Ilha Bela e Parati. A esposa foi encontrá-lo no Rio de Janeiro, deslocando-se de avião, seguindo a bordo até Santo Antônio de Lisboa. Hoje (7 de setembro e dia da independencia) o casal faça uma voltinha da ilha até o Iate Clube no Centro, porque o mastro com 20 metros não passa abaixo todos os pontes. O comodore Inácio Vandresen assegurou por telefone que seu Iate Clube faria tudo para ajudar o casal Holandes com o veleiro. Terça Feira será um dia movimentado. De manhã o helice sera trocado e por isso JOB vai pindurar parcialemente numa guincha fora d’água. De tarde o casal vai fazer uma visita obrigatoria junto com Ben Kraijnbrink até a Capitanía da Marinha, a Policia Federal e a Receita Federal, tudo necessario antes de sair do país.

Quando o casal vai chegar no Buenos Aires é horario para uma pauze importante. Pieter e Tyne pegarão o avião de volta para Holanda e lá esperam a chegada do primeiro neto. Em seguida e algum tempo depois da festa Pieter voltara com um amigo até Buenos Aires para finalmente velejar até os paisagens gelado do Polo Sul via as Malvinas.

Quando chegou a Santo Antônio na semana passada, o casal de viu atraído pelo antigo Sobrado que pertence a Mauro Branco, atualmente ocupado com a exposição de Janio Pires Senna – Reciclare, Cor e Forma. E também a igreja. Deixando o JOB num barco inflável, os dois passaram a percorrer as ruas do distrito. Quando voltar a Holanda, Pieter vai passar pelos Açores com a missão de comparar com o que viu aqui, sobretudo as diferenças e semelhanças culturais.

Como combustivel extra Pieter leva um garrafão de cinco litros cachaça adquirido de Fausto Andrade (restaurante Samburá), produto considerado por ele de excelente qualidade.

*

Tradução para o holandes = vertaling in het Nederlands (Ben Kraijnbrink)

Pieter, Tyne e Ben.

Waar in Brazilië vind je de overblijfselen van de Portugees Açoriaanse cultuur? Ondernemer Pieter Bos, 61 jaar, eigenaar van een jachthaven met camping in de Hollandse plaats Lauwersoog, vroeg zich dit af toen hij zijn land verliet voor het avontuur dat hem tot aan de zuidpool moet brengen met zijn zeiljacht JOB en daarbij zowat de gehele Atlantische Oceaan zou oversteken.

Het antwoord vond hij in een reisgids: Santo Antônio de Lisboa in de stad Florianópolis van de staat Santa Catarina.

Zo kwam het dat hij en zijn vrouw Tyne Bos, 60, verleden week het anker lieten vallen tegenover de kerk van Santo Antônio de Lisboa, waar juist de feestelijke week voor het Feest van de Heilige Geest werd gevierd. Met hulp van Ben Kraijnbrink, een hollander die in Sambaqui woont en met Nildomar Freire (roepnaam Nildão) is het stel van plan om een beetje de plaatstelijke cultuur te leren kennen en mogelijk de schroef van hun schip te repareren. Tijdens een uitstapje vertelden zij in café Gambarzeira over hun avontuur.

Voordat hij met pensioen ging bouwde de ondernemer zijn zeilschip JOB met een gewicht van 10 ton en voorzien van alle moderne navigatiemiddelen. In juni 2008 verliet hij zijn woonplaats in het noorden van Holland, en ging naar Portugal alwaar hij zijn schip achterliet en terugkeerde. “Ik ben geen scheepsbouwer, ik doe het alleen als tijdverdrijf,” legt hij uit en bouwde totaal vier zeilschepen.

Bij aanvang van dit jaar keerde hij naar Portugal terug en hervatte zijn reis naar Antartica. Passeerde Madeira en de Canarische eilanden, de Kaapverdische eilanden en vervolgde in de richting van Fernando de Noronha. Op de eerste dag van afgelopen juni en onderweg richting Brazilië keek hij naar de inmens grote Atlantische Oceaan en dacht: “Als hier ooit een vliegtuig neerstort blijft er niets van iemand over”.
Bij aankomst aan land kwam hij te weten dat juist waar hij voorbij was gevaren een vliegtuig van Air France was neergestort.

De gepensioneerde Hollandse ondernemer bewaart mooie herinneringen aan de Abrolhos, Salvador, Angra dos Reis, Ilha Bela en Parati. Zijn echtgenote voegde zich in Rio de Janeiro bij hem en verruilde het vliegtuig voor de reis aan boord tot aan Santo Antônio de Lisboa.
Vandaag (7 september en onafhankelijkheidsdag) vaart Pieter rond het eiland naar de Iate Clube in het centrum van Florianópolis. De bruggen naar het vasteland bleken te laag voor de 20 meter hoge mast. Comodore Inácio Vandresen van de Iate Clube Florianópolis liet telefonisch weten dat de club alles in het werk stelt om de Hollandse gasten te helpen met het schip. Dinsdag is een drukke dag. In de ochtend wordt de schroef gewisseld en wordt JOB half uit het water getakeld. ’s Middags maakt het stel een verplicht rondje langs de douane, de Federale Politie en het Marinekantoor, wegens het verlaten van Brazilië.

Als het stel in Buenos Aires aankomt is het tijd voor een belangrijke onderbreking. Piet en Tyne reizen terug naar Nederland om de komst van hun eerste kleinkind af te wachten. Als dat gevierd is reist Pieter terug met een vriend om vanaf Buenos Aires via de Malvinas uiteindelijk naar de ijskoude landschappen van de Zuidpool te zeilen.

Bij aankomst in Santo Antônio, vorige week, werd de blik van het stel gevangen door het antieke gebouw van Mauro Branco, dat tijdelijk wordt gebruikt voor de expositie van Janio Pires Senna- “Reciclare – Cor e Forma”. En ook de kerk. Zij verlieten JOB met hun opblaasbare sloep en verkenden de straten in de buurt. Als Pieter terugzeilt naar Nederland doet hij ook de Açoren aan, nu mede met de bedoeling om de verschillen en overeenkomsten te vergelijken met wat hij hier zag.

Als extra brandstof heeft hij een 5 liter fles rum van Fausto gekocht (restaurant Samburá). Na een glaasje proeven werd de kwaliteit als excellent bevonden.

*

Tradução para o inglês.Translacion in english. (Anita Martins)

Where can I find marks of the Azorean culture in Brazil? That is one of the questions the 61-year-old businessman Pieter Bos, owner of a little port in Lauwersoog (Holland), asked himself when he was planning his sailing trip to Antarctica with his boat JOB. He found the answer in a travel guide: Santo Antônio de Lisboa, in the town of Florianópolis, state of Santa Catarina.

That is how his wife, the 60-years old Tyne Bros, and he ended up anchoring here last week. They stopped exactly in front of Santo Antônio de Lisboa’s church, where a religious feast called Festa do Divino Espírito Santo was happening. Helped by Ben Kraijnbrink, a deutsch man who lives in the area, and Nildomar Freire (Nildão), the couple managed to fix the propeller of the boat and could see a bit of the local culture. During a coffee in the bar Gambarzeira, Pieter told me about his adventure.

Before retiring, the deutsch businessman had built his own boat, which has 10 tons, including all the equipment. “I’m not a naval builder. I do it to spend time”, said Pieter, although he has already made four sailboats. His cruise started last year, when he left Holland by himself and went to Portugal. Just in the beginning of this year, he restarted the cruise and visited Madeira Island and Cape Verde.

In the last 1st of June, when Pieter was coming to Brazil through the Atlantic Ocean, he looked at the hugeness of the sea and thought: “If an airplane falls here, no one survives”. As soon as he arrived on Brazilian soil, he found out what had happened to the Air France airplane.

After travelling in the coast, the deutsch businessman said he has got great memories of Fernando de Noronha, Abrolhos, Salvador, Angra dos Reis, Ilha Bela and Parati. His wife didn’t sail with him all the time. She flew directly to Rio de Janeiro to meet him. From Rio to Florianópolis, Tyne came with her husband. Here, the couple is staying in the hotel Veleiros da Ilha with Ben Kraijnbrink.

In Santo Antônio de Lisboa, the couple loved Mauro Branco’s house, where there is an exhibition called “Reciclare, Cor e Forma”, by the artist Janio Pires Senna. They were also impressed by the church. This week, Pieter is going to sail to Buenos Aires, where Tyne will be waiting for him. This will be their last meeting before Pieter goes to Antarctica. In the way back to Holland, he intends to stay in Azores for a while to compare it with what he saw here.

Pieter, Ben e Tyne.

No Gambarzeira. Ben, Nildão, Pieter e Tyne.

Praia de Santo Antônio de Lisboa.